Na przestrzeni lat istota pojmowania i klasyfikacji zjawiska
chorób wielokrotnie ulegała zmianie. Zaczęto badać aspekty, które są
przyczynami niepokojących objawów, poczynając od „zwykłych” czynników
biologicznych i chemicznych, a kończąc nawet na tych, które mają charakter
społeczny, czy behawioralny, tj. wywołane np. niezdrową dietę, niską aktywność
fizyczną. Po stwierdzeniu źródeł, dolegliwości zgrupowano i utworzono ich międzynarodową
listę.
Temat chorób, zarówno
fizycznych jak i psychicznych, oraz związanego z nimi bólu i cierpienia jest
uniwersalnym motywem wykorzystywanym w literaturze, a także kinematografii. .
Choroby i związane z nimi następstwa są nierozerwalną częścią ludzkiej
egzystencji.
Jednym z głównych przykładów
wykorzystania zjawiska epidemii jako motywu literackiego jest powieść Alberta
Camusa pt. „Dżuma”. Utwór przedstawia nam wydarzenia dziejące się w mieście w północnej Afryce. Autor nie zdradza
nam faktycznej daty historii opisanej w książce. Przytacza nieprecyzyjny czas podając rok 194.... W tym
miejscu należy zwrócić uwagę nie tyle na dosłowny, co metaforyczny sens użycia
choroby w kontekście współczesności. Motyw epidemii dżumy, zarazy
dziesiątkującej populację Oranu, stał się symbolem wojny i zła, a także ich
wyniszczających konsekwencji dla społeczeństw i ludzkości. Autor uświadamia
nam, jak bardzo w obliczu nieszczęść, śmierci ludzie potrafią się zmienić.
Stają się egoistami, obojętni na krzywdę i cierpienie innych zamykają się w
kręgach swoich własnych potrzeb. Camus, w „Dżumie”, w trafny sposób przekazał
czytelnikom swoje poglądy. Pod postacią epidemii przedstawił zło, które dotyka
ludzkość nawet dzisiaj,a także ukazuje nam postawy, przyjmowane przez jednostki
w obliczu zagrożenia.
Innym przykładem choroby
będącej częstym motywem wykorzystywanym w filmach jest narkomania. Zaburzenie
to objawia się między innymi, potrzebą
przyjmowania, stale lub okresowo, substancji odurzających.
Od lat 60. XX w substancje psychoaktywne stały
się o wiele bardziej przystępne, a zażywanie ich było dla wielu ludzi rodzajem
buntu, sprzeciwu wobec władzy, lecz także pewnego rodzaju ucieczką od
problemów, trudnej sytuacji życiowej, braku akceptacji.
Film „Requiem dla Snu” ukazując
nam losy 4 bohaterów przedstawia, jak zgubny wpływ na nasze życie może wywrzeć
zażywanie narkotyków.
Historia zaczyna się
„latem”. Poznajemy Sarę Goldfarb- starszą, wdowę żyjącą samotnie po wyprowadzce
syna , której głównym zajęciem jest oglądanie telewizji. Po otrzymaniu telefonu
z informacją, iż zostanie zaproszona do wzięcia udziału w swoim ulubionym show,
kobietę pochłania obsesja na punkcie wyglądu. Marzy aby móc znowu założyć
czerwoną sukienkę, będącą dla niej
symbolem szczęścia, czasów, kiedy żył jej ukochany mąż. Aby to zrobić
przechodzi na dietę wyszczuplającą, składającą się z pigułek z amfetaminą;
kobieta nie wie jednak, jaki jest skład leków. Tabletki zmieniają zachowanie
Sary. Pomimo tego, ta wciąż utrzymuje,
że wizja występu w publicznej telewizji jest jej jedynym powodem do życia,
bycia kimś. Zaproszenie jednak nie przychodzi, ona zwiększa dawki pastylek,
przez co zaczyna miewać halucynacje oraz widzi siebie jako gwiazdę, traci
kontakt z rzeczywistością.
Pozostałymi bohaterami, na
których skupia się historia są syn wcześniej wspomnianej kobiety (Harry) oraz
jego dziewczyna (Marion) i przyjaciel (Tyrone). Ci, świadomie zażywają
narkotyki. Są one dla nich odskocznią od
codziennych problemów. Wkraczają także na drogę handlu nimi, gdyż z pieniędzmi,
które zarobią, chcą spełnić swoje marzenia. Jednakże, z nastaniem „jesieni”
Tyrone trafia do więzienia, po czym Harry, by pomóc przyjacielowi, wpłaca
kaucję, będącą większością sumy, którą udało im się zarobić. W międzyczasie, z
powodu niemożności zaspokojenia głodu
narkotykowego, młodzi stają się coraz bardziej zdesperowani. Harry namawia
swoją ukochaną aby ta, w celu zdobycia pieniędzy, zgodziła się na stosunek
płciowy ze swoim psychoterapeutą, co znacznie osłabia relację zakochanych. Ich
sytuacja bardzo się pogarsza, Marion zaczyna się prostytuować w zamian za
narkotyki, a Harry dostaje infekcji ramienia w wyniku niewłaściwego
wstrzykiwania.
„Zima” jest etapem, gdzie
rozstrzygają się losy bohaterów. Stan Sary jest tak zły, że wbrew swojej woli
zostaje hospitalizowana i
traktowana elektrowstrząsami, co
jeszcze bardziej pogarsza jej kondycję i finalnie zostaje umieszczona w
zakładzie psychiatrycznym. Harry wraz z Tyronem uciekają na Florydę, gdzie chcą
na nowo zacząć swoje życie, przeżyć swój „amerykański sen”. Nie docierają tam
jednak, gdyż w wyniku infekcji ramienia chłopak trafia do szpitala, po czym
obaj zostają aresztowani. Pogarszający się stan Harrego ma swój finał wraz z
amputacją ręki, a Tyrone samotnie znosząc wyrok,w więzieniu jest poniżany przez
strażników, zmuszany do ciężkiej pracy. Marion nie radzi sobie z brakiem
możliwości zaspokojenia głodu narkotykowego i zostaje namówiona do dalszego
prostytuowania się i wzięcia udziału w orgii, za co dostaje heroinę, której
brak sprawił, że była zdolna do tego, co zrobiła.
Wspomniane teksty kultury
ukazują nam różne przykłady użycia choroby jako metafory. Oprócz tego, iż jest
ona symbolem zła i destrukcji, ukazuje się nam także jako zbiór czynników i
słabości decydujących o tym jakie decyzje są przez nas podejmowane. Widzimy
także ich konsekwencje, które oddziałują nie tylko na jednostkę, lecz w pewnym
stopniu wpływają również na otoczenie, bliskich.
Komentarze
Prześlij komentarz